عوامل تخریب سنگ ساختمانی

یکی از سخت ترین عناصر موجود در طبیعت سنگ است، اما تخریب ناپذیر نیست. در این مقاله به بررسی عوامل آسیب رساندن به سنگ  ساختمانی می پردازیم.

تصور کنید به عنوان یک معمار یا کارفرما، زمان، تلاش و هزینه زیادی را صرف نصب سنگ ساختمانی می کنید، اما پس از مدتی متوجه می شوید که سنگ ساختمانی  تخریب شده است. در نتیجه باید زمان و هزینه خود را صرف تعمیر مجدد آن کنید.

این مشکل یکی از مشکلات رایج بسیاری از معماران است. اگر شما یک معمار نوپا هستید، لطفا این مقاله را از دست ندهید. اکنون که در ابتدای راه هستید باید از بروز چنین مشکلاتی در ساختمان جلوگیری کنید.

سنگ علیرغم مقاومت بسیار بالایی که دارد، به راحتی در اثر عوامل محیطی و شیمیایی بسیاری از بین می رود و آسیب می بیند. حتی بزرگترین و مشهورترین بناهای سنگی جهان نیز از پوسیدگی و تخریب مصون نیستند؛ همانطور که هرودوت (مورخ یونانی) در کتاب تاریخ خود ذکر کرده است، وقتی برای اولین بار اهرام مصر را دید در آن زمان، سنگ های اهرام مصر آسیب دیدند و در حال نابودی بودند.

چه عواملی باعث تخریب سنگ می شود؟ و چگونه از تخریب سنگ های ساختمانی جلوگیری کنیم؟

عوامل مختلفی باعث از بین رفتن سنگ طبیعی به مرور زمان و به خطر افتادن زیبایی اصلی سنگ و حتی آسیب دیدن و از هم پاشیدگی سنگ می شود.

• باران
• سرمازدگی یا شبنم در هوای سرد
• هوازدگی
• باد
• تغییر دما و انبساط و انقباض سنگ
• گل سنگی
• اسید
• رشد میکروبیولوژیکی
• تماس و مداخله انسانی
• ساخت و ساز اولیه و پوسیدگی متقابل

باران

آب یکی از عوامل اصلی آسیب به سنگ ساختمانی است و ساختمان ها اغلب در معرض باران هستند. در تماس سنگ با آب باران، فرسایش فیزیکی و شیمیایی رخ می دهد و سنگ به تدریج از بین می رود.

اگر باران اسیدی بر روی آن ببارد، ساختار آن اکسید می شود و به مرور زمان ساختار آن حل شده و سنگ از بین می رود.

رطوبت و سرما

رطوبت و سرما شبنم ایجاد می کند که در بافت سنگ نفوذ می کند. وقتی شبنم در سنگ یخ می زند، سنگ از بین می رود. این وضعیت بیشتر در مناطق سرد و مرطوب رخ می دهد.

تغییر دما

سنگ ها در صورت تغییرات شدید و ناگهانی دما از بین می روند. سنگ‌ها از کانی‌هایی با ضرایب انبساط حجمی متفاوت تشکیل شده‌اند که در اثر تغییرات شدید جوی دائماً منقبض و منبسط می‌شوند و در نتیجه سنگ را از بین می‌برند.

هوازدگی

بله، حتی هوا نیز می تواند باعث از بین رفتن سنگ ها شود. ما دو نوع هوازدگی داریم؛ هوازدگی شیمیایی و فیزیکی. در نوع شیمیایی، اکسیژن با رطوبت موجود در سنگ واکنش داده و سنگ را از بین می برد.

باد

حتی باد می تواند به سنگ آسیب برساند، زیرا ذرات ریز و درشتی را حمل می کند که به تدریج سنگ را فرسایش می دهد.

تغییر دما و انبساط و انقباض سنگ

انبساط و انقباض ناشی از تغییرات مکرر دما یکی دیگر از عواملی است که می تواند در طول زمان به سنگ ها آسیب برساند، به خصوص اگر سنگ از چندین ماده معدنی با ضرایب انبساط حجمی متفاوت تشکیل شده باشد. این عامل در مناطقی با تغییرات شدید آب و هوایی ویرانی به بار آورده است.

سنگ هایی مانند تراورتن در برابر شرایط آب و هوایی سخت مانند سرما، گرما و یخبندان شدید مقاومت قابل قبولی دارند. (البته لازم به ذکر است که عملیات رزین و فرآوری روی سنگ به درستی انجام شده است)

سایر عوامل منجر به تخریب سنگ

به طور خلاصه سایر عوامل آسیب سنگ شامل گلسنگ، نمک محلول، آلودگی محیطی، یخبندان، آتش سوزی، فشار و برخورد اجسام نوک تیز است.

راه های جلوگیری از آسیب سنگ چیست؟

جلوگیری از ترک خوردگی

اولین قدم در مراقبت از سنگ، جلوگیری از ترک خوردن است، به ویژه در هنگام آماده سازی، حمل و نقل و حمل و نقل. سپس نوبت به نصب می رسد، هر چه حرفه ای تر بهتر، آسیب کمتری ایجاد می کند.

نظافت صحیح سنگ کف ساختمان

سنگ های کف در مناطق پر تردد قرار دارند. بنابراین در معرض فرسودگی و فرسودگی زیادی است. علاوه بر این سنگ های این قسمت نیز بسیار آلوده شده اند.

به درستی بشویید

هنگام نظافت سنگ باید نوع و محل آن را در نظر گرفت. از مواد شوینده حاوی فسفات و پلیمر استفاده نکنید.

مراقب باشید که اجازه ندهید کثیفی جمع شود، سپس تمیز کنید. در این صورت تمیز کردن آلاینده ها راحت تر خواهد بود. اگر سنگی دارای تخلخل بالا باشد، آلاینده های بیشتری را جذب می کند.

عدم ایجاد خط و خش بر شستن سنگ

سنگ پیشخوان مورد استفاده در آشپزخانه یکی از آسیب پذیرترین سنگ ها می باشد. چون چیزهای زیادی روی آن انباشته شده است. پس از آن از خراشیدن و آلوده کردن آن خودداری کنید.

ساخت و ساز اصلی و پوسیدگی دوجانبه

دوام یک سازه سنگی تا حد زیادی به عوامل مشاهده شده در ساخت اولیه آن بستگی دارد. پوسیدگی متقابل زمانی اتفاق می افتد که سنگ هایی از انواع مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفته و دارای سطوح تماس باشند. به عنوان مثال، هنگامی که از ماسه سنگ در زیر سنگ آهک استفاده می شود، مواد شیمیایی که آب باران را از سنگ آهک به ماسه سنگ منتقل می کند، می تواند باعث تجزیه آن شود.

علاوه بر این، اغلب در ساخت یا تعمیر سازه های سنگی و نمای ساختمان از قطعات فولادی و چدنی، صفحات نورد شده، میله های فولادی و ... استفاده می شود و برخی از این فلزات مستعد خوردگی هستند که منجر به ترک خوردن می شود. پوسته به سنگ تبدیل می شود. بنابراین در ساخت و ساز باید از مواد مقاوم در برابر خوردگی استفاده کرد، مانند فولاد با روکش اپوکسی، انواع خاصی از فولاد ضد زنگ یا آلیاژهای فلزات غیرآهنی مقاوم در برابر خوردگی.