سنگ در بناهای تاریخی

مطالعه کاربرد سنگ در بناهای تاریخی به ما کمک می کند تا به ارزش سنگ در بناهای دوره های مختلف تاریخی پی ببریم و همچنین به ما کمک می کند تا تغییرات ایجاد شده در معماری و مصالح ساختمانی را درک کنیم.

سنگ یکی از مصالح مهم در بناهای تاریخی است. در این مقاله نگاهی به مصالح به کار رفته در بناهای تاریخی می اندازیم و با نقش سنگ در این بناها آشنا می شویم.

آشنایی بیشتر با مشخصه های بناها تاریخی

یکی از ویژگی های اصلی بناهای قدیمی وجود سنگ در بناهای تاریخی است. حال سوال این است به چه ساختمان هایی، آثار و بنای تاریخی می گویند؟

 به طور کلی ساختمان هایی که در زمان های بسیار دور ساخته شده اند و برای ماندگاری ساخته شده اند را بناهای تاریخی می گویند. این بناها و سازه ها، از سنگ قبرها تا معابد، آثار تاریخی محسوب می شوند، همانطور که سازه هایی که برای نسل های آینده ساخته می شوند. جاذبه هایی مانند: پل های رومی، اهرام، کلیساها، مساجد، مقبره ها، کاخ ها و بناهای مهم؛ همه اینها بخشی از آثار تاریخی مورد مطالعه و بررسی محققان است. خوشبختانه در ایران تعداد زیادی از این گونه آثار تاریخی وجود دارد که مخزن غنی این آثار است.

 مصالح پر کاربرد در طول تاریخ

همانطور که پیشتر گفتیم، سنگ در بناهای تاریخی جزو مصالح ساختمانی مهم و اصلی محسوب می‌شود. اما علاوه بر سنگ، مصالح دیگری نیز در ساختمان‌سازی کاربرد داشته است. فرانک لوید رایت می گوید: “ماهیت مصالح به کار رفته در ساخت و ساز، ذات و ماهیت واقعی هر ساختمان خوب را تشکیل می دهد، یعنی نوعی ساخت و ساز که ما آن را معماری می نامیم.”  وی در ادامه می گوید: مطالعه و بررسی مصالح ساختمانی باستانی ما را قادر می سازد، درک کنیم که جامعه ما تا کجا پیش رفته است و چگونه معیارهای انتخاب این مصالح در طول زمان تغییر پیدا کرده است. پس این نکته را به خاطر داشته باشید که مطالعه و پژوهش در خصوص بناهای تاریخی، فقط معطوف به ماهیت و کارکرد بنا نیست، بلکه مصالح به کار رفته در آن و همچنین روش هایی که موجب برپایی یک بنا شده اند نیز بسیار مهم می‌باشند.

سنگ در آثار تاریخی ایران باستان

وقتی تاریخ ایران را مطالعه می کنیم در می یابیم که ایران سابقه طولانی در استفاده از سنگ در بناهای تاریخی دارد. اما جالب اینجاست که ایرانیان از همان ابتدا از سنگ برای تهیه ابزار جنگی استفاده می کردند. با بررسی نوشته ها و آثار تاریخی می بینیم که بناهای ساخته شده از سنگ از زیبایی و شکوه فراوانی برخوردارند. از معروف ترین بناهای سنگی ایران می توان به معبد آناهیتا و تخت جمشید اشاره کرد. همچنین در ایران کاروانسرایی بسیار قدیمی در جاده تهران-قم وجود دارد که از سنگ ساخته شده است که در حال حاضر در حال بازسازی است. همه این شواهد نشان می دهد که معماری ایرانی از سنگ به عنوان مصالح ساختمانی با ارزش استفاده می کرده است.

اگر بخواهیم پیشینه معماری سنگی را در رابطه با دوره های تاریخ ایران درک کنیم، باید اشاره کرد که استفاده از سنگ به دوره اشکانی، ساسانی و اسلامی برمی گردد. جدای از این، ایرانیان نیز از سنگ‌ها به عنوان کتیبه و سکو برای ثبت وقایع با ذوق و هنر درونی خود استفاده می‌کردند. کوه بیستون نمونه بارز استفاده ایرانیان از سنگ است که با تراشیدن و تراشیدن آن قطعاتی منحصربفرد به وجود آورده اند.

تفاوت بین طراحی سبز و طراحی پایدار چیست؟

طراحی سبز بر استفاده از انرژی های تجدیدپذیر، کاهش اتلاف انرژی و بازیافت مواد تمرکز دارد، به عبارت دیگر، ساختمان سبز به معنای بهبود کارایی ساختمان ها در استفاده از انرژی، آب و مصالح و از طریق طراحی، ساخت و نگهداری بهتر در کل است. چرخه زندگی، کاهش اثرات مخرب ساختمان ها بر سلامت انسان و محیط زیست. طراحی سبز محیط زیست را در اولویت قرار می دهد.

در طراحی پایدار، علاوه بر تمرکز بر مصرف انرژی، تمامی استراتژی هایی که به محیط زیست و انسان احترام می گذارند، پیشنهاد می شود.

توسعه پایدار نه تنها مفهومی جامع از تداوم اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جامعه انسانی و حتی محیط غیرانسانی است، بلکه یک شیوه زندگی را نیز تعریف می کند. طراحی پایدار احترام به مردم و محیط زیست را در اولویت قرار می دهد.

در واقع، تفاوت اصلی بین طراحی سبز و طراحی پایدار این است که «طراحی سبز» تنها به یک جنبه یعنی بهداشت محیط و حفاظت از طبیعت می پردازد، در حالی که پایداری به رابطه بین انسان و محیط زیست می پردازد که شامل مسائل اقتصادی می شود. اجتماعی و زیست محیطی.

اما باید در نظر داشت که طراحی سبز و طراحی پایدار به فرآیند طراحی اطلاق می‌شود که رویکردی سازگار با محیط زیست را در بر می‌گیرد و منابع طبیعی را به عنوان بخشی از طراحی در نظر می‌گیرد که کیفیت محیط زندگی را حفظ می‌کند و/یا ارتقا می‌دهد. به طراحی پایدار یا سبز می رسد، این دو از هم جدا نیستند و معمولاً در یک دسته تعریف می شوند.

استفاده از سنگ طبیعی در تمدن های باستانی

تمدن هایی مانند مصر، یونان، ایران و روم باستان هزاران سال است که از سنگ طبیعی استفاده کرده اند. البته همه این تمدن ها از فواید مختلفی که این ماده طبیعی ارائه می دهد آگاه هستند. در دنیای امروزی که با جدیت و نگرانی قوانین ساختمان، توسعه و ساخت و ساز پایدار را تدوین می کنیم، می توانیم از تجربیات سازندگان قدیمی و سنتی هزاره های گذشته یا حتی قبل از آن استفاده کنیم و از ابزارهایی با استفاده از سنگ طبیعی اکتسابی استفاده کنیم.

محاسن سنگ ها از نظر استخراج، مصرف انرژی، فرآوری، بازیافت، تولید زباله و قابلیت اشتعال به ویژه برای ساختمانهای سبز بسیار است. سنگهای طبیعی همچنین به عنوان مهمترین شاخص توسعه پایدار به دلیل تعادل بخشیدن به تأثیرات مثبت و طولانی مدت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بر طبیعت پیش بینی می شوند.

یکی از ویژگی های خاص سنگ طبیعی، قابلیت انعطاف پذیری آن است که باعث می شود در هر سطحی، اعم از نما، سقف و یا کفسازی بی نظیر باشد و گزینه های بی شماری را در اختیار معماران و سازندگان قرار دهد از این رو سنگ های طبیعی بکرترین مصالحی هستند که در صنعت ساختمان و معماری به دلایل مختلف از بازده حرارتی گرفته تا ظاهر بی نظیر و طبیعی مورد انتخاب قرار می گیرند.

سنگ طبیعی دارای مزایای ساختاری، طراحی و محیطی بسیاری نسبت به سایر مصالح ساختمانی است و به لطف خواص بی نظیرش، نقش اساسی در معماری پایدار ایفا می کند. از جمله دلایلی که سنگ را به عنوان یک ماده پایدار، از دیگر مصالح متمایز می کند را در ادامه بررسی خواهیم کرد.